Święto Halloween należy do jednego z najhuczniej obchodzonych wydarzeń w roku, a szczególnie w USA, Wielkiej Brytanii i Kanadzie. Przez lata powoli przyjmowało się także w innych częściach świata. Lata 90. XX wieku przypadały na pojawienie się Halloween w Polsce, wywołując w naszym kraju niemałe kontrowersje. Obecnie na szczęście nikogo już nie dziwią wszechobecne dekoracje i kostiumy, pojawiające się w okolicach października. Mało kto wie jednak, skąd wywodzi się święto i jakie wiążą się z nim zwyczaje. Poniżej przeczytasz o historii Halloween, znaczeniu kostiumów i symboli, oraz poznasz aktywności i rozrywki charakterystyczne dla święta.

Halloween – skąd się wywodzi?

Sama nazwa Halloween jest najprawdopodobniej skrótem od All Hallows’ E’en, tzn. All Hallows’ Eve (wigilia wszystkich Świętych). Historia Halloween sięga dawnych czasów, chociaż dokładne podanie skąd się ono wywodzi nie jest możliwe. W przeszłości istniało bowiem wiele świąt, które mogły stanowić podwaliny dla tego, jak obecnie wygląda Halloween:

• Jedna z teorii głosi, że wywodzi się ono ze świąt europejskich przypadających na okres końca jesieni/początek zimy. Do najsłynniejszych zalicza się irlandzkie  Samhain. Celtyccy kapłani wierzyli, że w okresie Samhain zatarta zostaje granica między światem ludzi i umarłych. Dusze, za sprawą bóstwa Samhain, powracały na ziemię, aby odpokutować swoje złe uczynki.
• Inna teoria każe upatrywać początków Halloween w święcie obchodzonym w starożytnym Rzymie; czczono wówczas Pomonę (boginię ogrodów i drzew owocowych), która sprawowała pieczę nad zbiorami.

Historia dziejów Halloween

Pod wpływem chrześcijaństwa, rozszerzającego się na coraz większym obszarze Europy, większość pogańskich zwyczajów zaczęła zanikać. Około IX-X wieku uroczystości związane ze zmarłymi przeniesiono na 1 listopada, które do dzisiaj znane jest jako uroczystość Wszystkich Świętych oraz 2 listopada, jako Dzień Zaduszny. Po rozpowszechnieniu się protestantyzmu z części terenów Wielkiej Brytanii obydwa święta zniknęły, a 31 października w kościołach protestanckich obchodzi się Święto Reformacji. Wzmianki o dawnych kultach zmarłych pozostały jednak w powszechnej świadomości. Obydwa katolickie i sezonowe święta przetrwały oczywiście w Irlandii, które wraz z imigrantami, trafiły w latach 40 XIX wieku do Ameryki Północnej. Pierwsza Halloweenowa parada w USA odbyła się 31 października 1920 roku w stanie Minnesota. Od tamtej pory pochody organizowane są co roku, a miasto, w którym odbyło się po raz pierwszy, Anokę, ogłoszono światową stolicą Halloween. Święto, w zmienionej formie, powróciło do zachodniej Europy w połowie XX wieku, a później także do krajów wschodnich.

Maski na Halloween i ich znaczenie

Do charakterystycznych widoków na Halloween należą maski i kostiumy. Sama tradycja wywodzi się najpewniej ze zwyczajów praktykowanych w Samhain. Ludzie stroili się w maski, aby odstraszać w ten sposób nieprzyjazne duchy.

W okolicach XVI wieku na terenie Walii i Irlandii nastał zwyczaj przechadzania się w przebraniach po domach, w celu zebrania podarków i jedzenia, w zamian za odśpiewanie piosenki. Przebieranie się w maski i kostiumy miało wówczas upodobnić świętujących do duchów; wierzono, że ochroni to przed ich zgubnym wpływem. Od około XVIII wieku przebieranie się za straszydło zaczęło wiązać się także z robieniem psikusów. Część dawnych zwyczajów przetrwała do dzisiaj; zakładanie kostiumów i strasznych masek oraz wycieczki po domach i czynienie żartów do dzisiaj stanowią nieodłączną część Halloween.

Całą historię halloweenowych masek poznasz, czytając artykuł na http://www.amazingtoys.pl/historia-masek-na-halloween-jak-znalazly-sie-w-tradycji-tego-swieta.

Zabawy Halloweenowe

Rozrywki Halloweenowe w większości są ściśle powiązane z mrocznym charakterem święta. Powszechne jest tzw. trick or treating, czyli chodzenie po domostwach w strasznych kostiumach, celem zbieranie słodyczy, o czym wspominaliśmy już wcześniej. Nierzadko osoby obchodzące Halloween zbierają się w gronie znajomych, aby opowiadać sobie przerażające historie o duchach. Bardzo często w okolicach święta otwierają się także „nawiedzone domy”, w których goście są straszeni przez aktorów odgrywających role potworów.

Artykuł napisała:
Joanna Kot – doktorantka Uniwersytetu Warszawskiego.

Źródło:

• Rogers, Nicholas. Halloween: From Pagan Ritual to Party Night. Oxford; New York: Oxford University Press USA, 2002.